Page 44 - Çalıkuşu Dergisi Mayıs_2023

SINAV KAYGISI VE BAŞA ÇIKMA YOLLARI

Yakup ZANBAK
Çorlu RAM Psikolojik Danışman
Sınav. Hayatımızın birçok alanında karşılaştığımız, karşılaşıyor olduğumuz ya da karşılaşacağımız önemli bir
olgu. Ehliyet almaktan tutalım da öğretmenimizin tahtada yaptığı sözlü sınavlar, hayalimizdeki okula girebil-
mek için gireceğimiz sınavlar, çok para kazanmak için gireceğimiz sınavlar. Hayatımızın bir evresinde sınav
kavramı ile istesek de istemesek de karşılaşıyoruz. Bazısından istediğimiz yönde sonuçlar alabilirken bazıların-
dan istediğimiz sonuçları alamıyoruz.
Neden neyi eksik yapıyoruz?
Öğretmenim o kadar çalışıyorum yine de olmuyor. Aslında her şeyi biliyordum öğretmenim ama sınavda
yapamadım. Ehliyet kursunda çok iyi kullandım ama gerçek sınavda dondum kaldım. Sınavdan sonra baktım
o soruya öğretmenim aslında çok kolaymış ama sınavda göremedim çözüm yolunu. Yukarıda örnek olarak
sunduğum birkaç cümle ne kadar da tanıdık değil mi? Hayatımızın bir anında yukarıdaki örnekleri biz kullan-
dık ya da bize karşı kullanıldı. Burada bizi karşılayan psikolojide de üzerine çok fazla eğildiğimiz stres ve kaygı
kavramı oluyor. Sınav kaygısı!
Sınav kaygısı kişinin sınav sonucunda elde edeceğini düşündüğü akademik başarısızlığı genelleyerek bunu
kişiliğinin başarısızlığı olarak algılamasından kaynaklanan dolayısıyla öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili
bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı durumudur.
Sınav kaygısı aslında gerekli ve faydalıdır. Öğrenciyi öğrenmeye bir amaç edinmeye motive eder. Bize zarar
veren kısmı ise bunun çok yüksek ve aşırı ya da hiç olmadığı durumlardır. Aşırı sınav kaygısı da düşük sınav
kaygısı da başarısızlığa neden olur. İstenilen kaygı orta düzey kaygıdır.
Peki her başarısızlığımızın arkasında sınav kaygısı mı yatıyor? Hayır elbette. Öğrencinin veya yetişkinlerin
herhangi bir sınama durumuyla karşılaştıklarında öncelikle gereken emeği ve iradeyi göstermesi, bunun sonu-
cunda kendini sınaması daha sonrasında ise sınav kaygısı ile ilgili çalışılması gerekir.
Öğretmenim bizim öğrencimizde çok fazla sınav kaygısı var, yapamıyor, son denemeden biraz daha düşük
almış. Bu durumun sınav kaygısı olduğunu kanıtlayan herhangi bir bulgu bulunmaya bilir. Öğrenci ders çalış-
masını aksatmış, başka aktivitelere vakit ayırmış olabilir.
Nasıl anlayacağız öğretmenim sınav kaygısı ile ilgili destek almamız gerektiğini?
Sınav kaygısının belirtilerini aslında üç ana türde inceleyebiliyoruz.
1- Felaket yorumları içeren düşünceler, unutkanlık, dikkati toplayamama, konuları hatırlamakta güçlük,
odaklanmada eksiklik, zihinsel olarak hazır olma denemelerinde başarısızlık gibi zihinsel belirtiler.
2- Gerginlik, sinirlilik, karamsarlık, korku hali, panik, kontrolü yitirme hissi, güvensizlik, başarısızlık du-
rumunun getireceği mahcubiyet aile üyelerine verilen beklenti, beklenti karşısındaki sorumlulukların yerine
getirilemeyeceği düşüncesi gibi duygusal belirtiler.

42