Page 15 - çalıkuşu-Mayıs-2022

Karacakılavuz dokumalarının Tarihi: etkileşimde olan yöre halkı dokumalarını geçim kaynağı
Bugünkü dokumaların kökeni “93 Harbi” olarak olarak kullanmış ve çeşitli türlerde ürünler üreterek
bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra kullanım alanlarını genişletmiştir (Çavuşoğlu, 2007).
Bulgaristan'dan Türkiye'ye göç eden atalarımız tarafından
getirilerek üretilen dokumalara dayanmaktadır. Göç Karacakılavuz Dokumalarının Özellikleri:
sonucu Türkiye'ye ulaşan aileler Trakya'nın değişik Karacakılavuz dokumalarında araç olarak; yörede
bölgelerine yerleştirilmiş, birkaç yıl içerisinde de “düzen” adı verilen yatay tezgah, çıkrık, mekik ve ip gücü
buralardan bugün yaşadıkları Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, kullanılmaktadır. Gereç olarak ise ilk örneklerinde ve
Çanakkale gibi il ve ilçelere dağılarak kültürlerini de güncel üretimlerinde atkıda yün iplik, çözgüde orlon iplik
beraberlerinde götürmüşlerdir. Yerleşik halkla birlikte tercih edildiği görülmektedir.

Karacakılavuz dokumaları, mekikli dokuma oluşturulmaktadır. Cicim dokumalar, zemin atkısının
türlerinden “dimi” tekniği ve kirkitli dokuma türlerinden yanında her atkı sırasında ek olarak bir de bezeme (nakış-
“cicim” tekniğinin bir arada kullanılması ile motif) atkısının çözgüler arasından sarma, dolama,
oluşturulmaktadır (Akpınarlı ve Tozun, 2008). Dimi atlama, ulama ve ilme hareketleriyle geçirilerek meydana
dokumaları, dört pedala ve dört ip gücüye sahip getirilen desenlerle oluşturulmaktadır (Barışta, 2005). Bu
tezgahlarda atkı ve çözgü ipliklerinin kullanılmasıyla üç iplikli dokumaların üçüncü ipliği dokuma yüzeyindeki
yapılmaktadır. Bu dokuma tekniğinde, gücülerin bağlı deseni meydana getirmektedir (Soysaldı, 2009).
olduğu pedallara 1-3 ve 2-4 basım sırası ile basılmakta ve Karacakılavuz dokumalarında bu iplik yöre halkı
dört hareket kullanılmaktadır. Ayrıca dimi dokumalar, tarafından “argaç” olarak isimlendirilmektedir. Argaç daima
yüzeyinde bulunan atkı ve çözgü ipliklerinin yoğunluğuna yün ipliktir, tek bükümlüdür ve yumuşak bir yapıya sahiptir.
göre de gruplandırılmaktadır. Karacakılavuz Motif özelliğine göre çok katlı olarak da kullanılmaktadır.
dokumalarında dokumanın her iki yüzeyinde de aynı Rölyef etkili, çok renkli ve albenisi yüksek bu dokumalar,
görüntüye sahip olan iki yüzlü dimi tekniği kullanım alanları, teknik ve bezeme üslupları açısından
uygulanmaktadır. (Özcan ve Özhan, 2015). Anadolu'daki dokumalardan da farklılıklar göstermektedir.
Dokumanın desenlendirilmesi “cicim” tekniği ile

15