Page 54 - Çalıkuşu Dergisi Mayıs_2023

NAMIK KEMAL LİSESİ TARİHÇESİ
Mekteb-i İdad-i Mülk-i Şahane'den günümüze Namık Kemal Lisesi

Semih Seyran ÇAVUŞOĞLU
Süleymanpaşa Namık Kemal Lisesi
Okul Müdürü

Tekirdağ'da ilk lise olma özelliğini ta-
şımasıyla Türk Milli Eğitimine damgasını
vurmuş bir okuldur Namık Kemal Lisesi.
1869 yılında Maarif Nazırı Saffet Paşa'nın
hazırlayıp yayınladığı nizamnameye göre
bin evli kasabalarda idadiye ve vilayet mer-
kezlerinde sultaniye açılması hükme bağ-
lanmıştır.
1317-1318-1319 (miladi 1901-1902-
1903) Rumi yılları Salname-i Nezareti Maa-
rifi Umumiyelerinde, Tekirdağ merkezinde
bir idadi mektebinin(Lise) varlığından söz
ediliyor. Araştırmalarımızı yoğunlaştırdığı-
mızda idadinin(Lise), Rüstem Paşa külliye-
sinde, Mektebi İdadi-i Mülki Şahane adıyla
1882'de meşhur şair Kazım Paşa'nın oğlu Redif Binbaşısı Rıza Bey'in gayretleriyle açıldığı bilinmektedir. Sivil
Lisesin Müdürlüğünü (24 Ağustos 1921) ve ayrıca Fransızca, Tarım, Sağlık, Cebir Öğretmenliğini Apdül
Kerim Nadir Efendi yapmıştır. Tarih, Türkçe, Kitabet, Geometri Öğretmenliğini Veli Efendi; Arapça, Farsça,
Türkçe Öğretmenliğini Hacı Ali Efendi; Ulumu Diniye ve Ahlakiye Öğretmenliğini Şeyh Emin Efendi; İlim
eşya ve Matematik öğretmenliğini Dimetokalı Efendi yapmıştır. Resim Öğretmeni Kemal Efendi; Güzel yazı
öğretmeni Hamdi Bey, Arapça öğretmeni Mustafa Kâmil Efendi, Coğrafya Öğretmeni ise Necip Efendidir.
İdadinin(Lise) dört yıllık olduğu 1901 yılında öğrenci sayısının 120 olduğu; 1902-1903 ders yılında 92 öğ-
rencisi olduğu bunların seksen birinin Türk, 11'nin ise gayri müslim olduğu kayıtlarda yazılıdır. Tekirdağ İda-
diyesi'nin (Lise) binası, 1920'de Cumhuriyet İlkokuluna (kurulduğunda) devredildi.
1880'de İdadinin(Lise) olduğu yerde Tekirdağ Zikur Rüştiyesi adıyla bir okul açılmıştı ki idadi(Lise) bu
rüştiyenin(ortaokul) devamı mahiyetindedir. Tekirdağ'da, Cumhuriyet öncesinde belirttiğimiz gibi idadi ve
rüştiyeler mevcuttu. İşgal yıllarında kapalı olan rüştiyenin işgalden sonra ilk kısmıyla birlikte 110 öğrencisi
vardı. 1923–24 eğitim yılında dokuz yıllık liseye çevrilmiştir.
1923-24 eğitim yılında, şimdiki Yahya Kemal Beyatlı Anaokulu olan eski Hacıilbey İlkokulu'nda eğitime
başlayan orta mektep, iki ay sonra başka bir yere sonra 1924-25 eğitim yılında şimdiki Namık Kemal İlkokulu
olan tarihi binaya taşınmıştır.
Eğitime uzun süre bu tarihi binada de-
vam edilmiştir. 1926-27 eğitim yılında
karma olan orta mektebin; 1933-34 eği-
tim yılında 256, 1937-38 eğitim yılında
ise 546 öğrencisi vardı. 1930 yıllardaki
öğretmen sayısı ise 14'tür.

Özetle; Tekirdağ'da kurulan ilk lise
olma özelliğini taşıyan okulumuz Namık
Kemal Lisesi'nin geçmişini 1882 yılında
açılan Mekteb-i İdad-i Mülk-i Şahane
(Lise) ve Tekirdağ Rüştiyesi'ne(ortaokul)
bağlamak mümkündür.

52